Podręcznik funkcji i sterowania Craftsman 113 29411

Craftsman 113 29411 to podręcznik funkcji i sterowania, który wskazuje użytkownikom, jak korzystać z narzędzia Craftsman. Podręcznik jest szczegółowo opisany, aby ułatwić użytkownikom wykonywanie pracy bezpiecznie i wydajnie. Zawiera instrukcje dotyczące instalacji i konfiguracji, jak również szczegółowych instrukcji dotyczących funkcji i sterowania. Podręcznik zawiera również informacje na temat bezpieczeństwa i wskazówki dotyczące konserwacji narzędzi. Dzięki Podręcznikowi funkcji i sterowania Craftsman 113 29411 użytkownicy są w stanie uzyskać maksymalną wydajność dzięki narzędziom Craftsman.

Ostatnia aktualizacja: Podręcznik funkcji i sterowania Craftsman 113 29411

Pierwsze kroki

Zanim zaczniesz używać swojego nowego iPada, skonfiguruj kilka podstawowych funkcji.

Podstawy konfiguracji

Personalizacja

Twój iPad może odzwierciedlać Twój styl i preferencje. Możesz zmieniać tło zablokowanego ekranu, dodawać widżety do ekranu początkowego, dostosowywać rozmiar tekstu i wiele więcej. com/pl-pl/guide/ipad/ipad99d8ff68/16. 0">Personalizowanie iPada

Utrzymywanie kontaktu

iPad ułatwia utrzymywanie kontaktu z ważnymi dla Ciebie osobami. Rozpoczynaj rozmowy w Wiadomościach, nawiązuj połączenia FaceTime, a nawet oglądaj razem filmy i słuchaj muzyki. com/pl-pl/guide/ipad/ipad9c248509/16. 0">Pozostawanie w kontakcie z rodziną i znajomymi

Wielozadaniowość na iPadzie

Dowiedz się, jak pracować z wieloma aplikacjami jednocześnie i przełączać między aplikacjami, których używasz najczęściej. com/pl-pl/guide/ipad/ipadaf1d4cc9/16. 0">Dostosowywanie przestrzeni roboczej

Aby przeglądać Podręcznik użytkownika iPada, kliknij w Spis treści u góry strony, albo wpisz słowo lub frazę w polu wyszukiwania. Możesz także pobrać podręcznik z Apple Books (jeśli jest dostępny w Twoim regionie).

Podręcznik użytkownika iPada

• Witaj
Podstawy konfiguracjiPersonalizowanie iPadaPozostawanie w kontakcie z rodziną i znajomymiDostosowywanie przestrzeni roboczej
Obsługiwane modeleiPad mini (5. generacji)iPad mini (6. generacji)iPad (5. generacji)iPad (6. generacji)iPad (7. generacji)iPad (8. generacji)iPad (9. generacji)iPad (10. generacji)iPad Air (3. generacji)iPad Air (4. generacji)iPad Air (5. generacji)iPad Pro 9, 7‑calowyiPad Pro 10, 5‑calowyiPad Pro 11‑calowy (1. generacji)iPad Pro 11‑calowy (2. generacji)iPad Pro 11‑calowy (3. generacji)iPad Pro 11‑calowy (4. generacji)iPad Pro 12, 9‑calowy (1. generacji)iPad Pro 12, 9‑calowy (2. generacji)iPad Pro 12, 9‑calowy (3. generacji)iPad Pro 12, 9‑calowy (4. generacji)iPad Pro 12, 9‑calowy (5. generacji)iPad Pro 12, 9‑calowy (6. generacji)Nowości w systemie iPadOS 16
Włączanie i konfigurowanie iPadaBudzenie i odblokowywanieKonfigurowanie usługi sieci komórkowejŁączenie z Internetem
Ustawienia Apple IDWłączanie lub wyłączanie funkcji iCloudSubskrybowanie iCloud+Znajdowanie ustawieńKonfigurowanie kont poczty email, kontaktów i kalendarzyZnaczenie ikon na pasku statusu
Ładowanie bateriiWyświetlanie procentu naładowania bateriiSprawdzanie danych użycia bateriiPobieranie podręcznika użytkownika lub oznaczanie go zakładką
Podstawowe gestyZaawansowane gestyRegulowanie głośności
Otwieranie aplikacjiZnajdowanie aplikacji w bibliotece aplikacjiPrzełączanie między aplikacjamiPrzełączanie aplikacji w tryb pełnoekranowyZamykanie i ponowne otwieranie aplikacji
Dyktowanie tekstuPisanie przy użyciu klawiatury ekranowejKorzystanie z podzielonej klawiaturyZaznaczanie i edycja tekstuKorzystanie z predykcji tekstuKorzystanie z zastępowania tekstuDodawanie i zmiana klawiaturPrzeciąganie i upuszczanie
Otwieranie dwóch rzeczy w widoku Split ViewPrzełączanie okna aplikacji na widok Slide OverWyświetlanie okien i przestrzeni roboczych aplikacjiWielozadaniowość przy użyciu obrazu w obraziePrzenoszenie, skalowanie i porządkowanie okienUzyskiwanie dostępu do funkcji z zablokowanego ekranuWykonywanie szybkich czynnościWyszukiwanie na iPadzieWysyłanie rzeczy przy użyciu funkcji AirDropRobienie zrzutu lub nagrywanie ekranu
Rysowanie w aplikacjachDodawanie tekstu, kształtów i podpisówPrzybliżanie lub powiększanie w oznaczeniachUzyskiwanie informacji o iPadzieWyświetlanie lub zmiana ustawień danych sieci komórkowejPodróżowanie z iPadem
Zmiana lub wyłączanie dźwiękówZmiana tapetyZmiana jasności i balansu kolorówPowiększanie zawartości ekranuZmiana nazwy iPadaZmienianie daty i czasuZmienianie języka i regionu
Porządkowanie aplikacji w folderachDodawanie widżetówPrzenoszenie aplikacji i widżetów na ekranie początkowymUsuwanie aplikacjiKorzystanie z centrum sterowania oraz dostosowywanie goZmiana lub blokowanie orientacji ekranu
Wyświetlanie powiadomień oraz reagowanie na nieZmiana ustawień powiadomieńKonfigurowanie trybu skupieniaDopuszczanie lub wyciszanie powiadomień w trybie skupieniaWłączanie lub wyłączanie trybu skupienia
Pobieranie aplikacji
Subskrybowanie Apple ArcadePobieranie gierGranie ze znajomymi w Game CenterŁączenie kontrolera do gierUżywanie wycinków aplikacjiZarządzanie zakupami, subskrypcjami, ustawieniami i ograniczeniamiInstalowanie czcionek i zarządzanie nimi
Kupowanie książek i książek audioCzytanie książekDodawanie adnotacji do książekDostęp do książek na innych urządzeniach AppleSłuchanie książek audioUstawianie celów czytelniczychPorządkowanie książekCzytanie dokumentów PDF
Tworzenie i edytowanie wydarzeń w aplikacji KalendarzWysyłanie zaproszeńOdpowiadanie na zaproszeniaZmiana sposobu wyświetlania wydarzeńWyszukiwanie wydarzeńDostosowywanie kalendarzaŚledzenie wydarzeńKorzystanie z wielu kalendarzyUżywanie kalendarza świątUdostępnianie kalendarzy iCloud
Robienie zdjęćRobienie selfieRobienie selfie w trybie PortretNagrywanie wideoZmiana zaawansowanych ustawień aparatuZmiana ustawień HDRWyświetlanie, udostępnianie i drukowanie zdjęćUżywanie funkcji Tekst na żywoSkanowanie kodu QR
Wyświetlanie zegarów świataUstawianie alarmuKorzystanie z minutnika lub stopera
Dodawanie i używanie danych kontaktowychEdytowanie kontaktówDodawanie własnych danych kontaktowychKorzystanie z innych kont kontaktówUkrywanie powielonych kontaktów
Konfigurowanie FaceTimeTworzenie łącza FaceTimeWykonywanie i odbieranie połączeńRobienie zdjęcia Live PhotoWłączanie funkcji Podpisy na żywo podczas połączenia FaceTimeUżywanie innych aplikacji podczas połączeniaWykonywanie grupowego połączenia FaceTimeWyświetlanie uczestników w układzie siatkiWspólne oglądanie, słuchanie i granie przy użyciu SharePlayUdostępnianie ekranuPrzekazywanie połączenia FaceTime na inne urządzenieZmiana ustawień wideoZmiana ustawień dźwiękuDodawanie efektów aparatuOpuszczanie połączenia lub przełączanie na WiadomościBlokowanie wybranych dzwoniących
Podłączanie urządzeń zewnętrznych lub łączenie z serweramiWyświetlanie i modyfikowanie plików i folderówPorządkowanie plików i folderówWysyłanie plikówKonfigurowanie iCloud DriveUdostępnianie plików i folderów w iCloud Drive
Udostępnianie swojego położeniaDodawanie lub usuwanie znajomegoLokalizowanie znajomegoOtrzymywanie powiadomień o zmianie położenia znajomychPowiadamianie znajomego o zmianie swojego położenia
Dodawanie iPadaPowiadamianie o pozostawieniu urządzeniaLokalizowanie urządzeniaOznaczanie urządzenia jako utraconegoWymazywanie urządzeniaUsuwanie urządzenia
Dodawanie AirTagaDodawanie przedmiotu innej firmyPowiadamianie o pozostawieniu przedmiotuLokalizowanie przedmiotuOznaczanie przedmiotu jako utraconegoUsuwanie przedmiotuDostosowywanie ustawień mapy
Pierwsze kroki w aplikacji FreeformTworzenie tablicy FreeformUżywanie swoich tablic Freeform ze wszystkich posiadanych urządzeń
RysunkiLinie i kształtyNaklejkiPola tekstoweZdjęcia i wideoSkany, łącza i inne plikiDostępne opisyStosowanie spójnych stylówRozmieszczanie rzeczy na tablicyWyszukiwanie rzeczy na tablicy FreeformUdostępnianie i współpracaUsuwanie tablic
Wprowadzenie do aplikacji DomKonwertowanie na nową architekturę aplikacji DomKonfigurowanie akcesoriówSterowanie akcesoriamiSterowanie akcesoriami w domu za pomocą SiriKonfigurowanie HomePodaZdalne sterowanie domemTworzenie i używanie scenTworzenie automatyzacjiKonfigurowanie kamerRozpoznawanie twarzyKonfigurowanie routeraZapraszanie innych do sterowania akcesoriamiDodawanie kolejnych domów
Uzyskiwanie muzyki, filmów i programów TVPobieranie dzwonkówZarządzanie kupionymi rzeczami i ustawieniami
Powiększanie przedmiotówTworzenie aktywnościZmienianie ustawień
Wykrywanie osób w pobliżuWykrywanie drzwi w pobliżuUzyskiwanie opisów obrazu otoczeniaKonfigurowanie skrótów funkcji Tryb wykrywania
Dodawanie i usuwanie kont emailKonfigurowanie niestandardowej domeny emailSprawdzanie wiadomości email
Wysyłanie wiadomości emailCofanie wysyłki wiadomości emailOdpowiadanie na wiadomości email i przesyłanie ich dalejZachowywanie wersji roboczej wiadomości email
Dodawanie załączników do wiadomości emailPobieranie załączników wiadomości emailDodawanie adnotacji do wiadomości emailKonfigurowanie powiadomień dotyczących wiadomości emailWyszukiwanie wiadomości emailOrganizowanie wiadomości email w skrzynkach pocztowych
Oznaczanie wiadomości email flagąFiltrowanie wiadomości
Korzystanie z funkcji Ukryj mój adres emailUżywanie funkcji Ochrona prywatności w aplikacji PocztaZmiana ustawień wiadomości emailUsuwanie i odzyskiwanie usuniętych wiadomości emailDodawanie widżetu Poczta do ekranu początkowegoDrukowanie wiadomości emailSkróty klawiszowe
Wyświetlanie map
Wyszukiwanie miejscZnajdowanie pobliskich atrakcji, restauracji i usługUzyskiwanie informacji o miejscachOznaczanie miejscUdostępnianie miejscOcenianie miejscZachowywanie ulubionych miejscPoznawanie nowych miejsc przy użyciu przewodnikówPorządkowanie miejsc w swoich przewodnikach Uzyskiwanie informacji o ruchu drogowym i pogodzieUsuwanie ważnych miejscZnajdowanie ustawień Map
Uzyskiwanie trasy przy użyciu Siri, Map i widżetu MapyWybieranie innych opcji trasy
Udostępnianie szacowanego czasu przybyciaZnajdowanie przystanków na trasieWyświetlanie przeglądu trasy lub listy skrętówZmienianie ustawień wskazówek mówionychUzyskiwanie trasy przejazdu samochodemZgłaszanie zdarzeń drogowychUzyskiwanie trasy przejazdu roweremUzyskiwanie trasy przejścia pieszoUzyskiwanie trasy przejazdu transportem publicznymUsuwanie ostatnich tras
Używanie funkcji Rozejrzyj sięWycieczki Flyover w aplikacji Mapy
MiarkaWyświetlanie i zachowywanie pomiarówMierzenie wzrostu
Konfigurowanie WiadomościWysyłanie i odbieranie wiadomościCofanie i edycja wiadomościŚledzenie wiadomości i rozmówKonfigurowanie rozmowy grupowejDodawanie zdjęć i wideoWysyłanie i odbieranie zawartościWspólne oglądanie, słuchanie i granie przy użyciu funkcji SharePlayWspółpraca nad projektamiAnimowanie wiadomościUżywanie aplikacji obsługujących iMessageUżywanie MemojiWysyłanie efektu Digital TouchWysyłanie, odbieranie i proszenie o płatności przy użyciu Apple CashZmiana powiadomieńBlokowanie, filtrowanie i zgłaszanie wiadomościUsuwanie wiadomości
Pobieranie muzykiWyświetlanie albumów, playlist i innych rzeczyOdtwarzanie muzykiDodawanie muzyki do kolejkiSłuchanie stacji radiowych
Subskrybowanie Apple MusicSłuchanie muzyki w formacie LosslessSłuchanie muzyki w formacie Dolby AtmosFunkcja Apple Music SingZnajdowanie nowej muzykiDodawanie muzyki i słuchanie jej poza sieciąUzyskiwanie spersonalizowanych rekomendacjiWyszukiwanie muzykiTworzenie playlistSprawdzanie, czego słuchają znajomiUżywanie Siri do odtwarzania muzykiSłuchanie muzyki jako subskrybent Apple Music VoiceZmiana brzmienia muzyki
Pierwsze kroki w aplikacji NewsUżywanie widżetów aplikacji NewsWyświetlanie publikacji wybranych specjalnie dla CiebieCzytanie publikacjiObserwowanie ulubionych drużyn w grupie My Sports (Moje dyscypliny)
Subskrybowanie Apple News+Przeglądanie i czytanie publikacji i wydań Apple News+Pobieranie wydań Apple News+Wyszukiwanie publikacjiZachowywanie publikacjiSubskrybowanie kanałów
Dodawanie lub usuwanie kontTworzenie i formatowanie notatekRysowanie lub pisanieSkanowanie tekstu i dokumentówDodawanie zdjęć, wideo i innych rzeczyTworzenie szybkich notatekWyszukiwanie notatekPorządkowanie w folderachPorządkowanie przy użyciu tagówUżywanie folderów inteligentnychBlokowanie notatekZmienianie ustawień aplikacji NotatkiUżywanie skrótów klawiszowych
Usuwanie, udostępnianie i kopiowanie zdjęćWyświetlanie i edytowanie zdjęć Photo Booth w aplikacji Zdjęcia
Wyświetlanie zdjęć i wideoOdtwarzanie wideo i pokazów slajdówUsuwanie lub ukrywanie zdjęć i wideoEdytowanie zdjęć i wideo Przycinanie długości wideo i korygowanie zwolnionego tempa Edycja zdjęć Live PhotoEdycja wideo filmowychEdycja zdjęć portretowychUżywanie albumów ze zdjęciamiEdycja i porządkowanie albumówFiltrowanie i sortowanie zdjęć i wideo w albumachPowielanie i kopiowanie zdjęć i wideoZłączanie powielonych zdjęćWyszukiwanie w aplikacji ZdjęciaZnajdowanie i identyfikowanie osób w aplikacji ZdjęciaPrzeglądanie zdjęć według miejscUdostępnianie zdjęć i wideoWyświetlanie udostępnionych Ci zdjęć i wideoUżywanie funkcji Tekst na żywo do interakcji z treścią zdjęcia lub wideoUżywanie wyszukiwania wizualnego do identyfikowania obiektów na zdjęciachWyodrębnianie obiektu z tła zdjęciaOglądanie wspomnieńPersonalizowanie wspomnieńZarządzanie wspomnieniami i polecanymi zdjęciami
Korzystanie z funkcji Zdjęcia w iCloudUżywanie albumów udostępnianych w iCloudKonfigurowanie udostępnianej biblioteki zdjęć w iCloud lub dołączanie do niejDodawanie treści do udostępnianej biblioteki zdjęć w iCloud. Udostępniana biblioteka zdjęć w iCloudImportowanie zdjęć i wideoDrukowanie zdjęć
Znajdowanie podcastówSłuchanie podcastówObserwowanie ulubionych podcastówPorządkowanie biblioteki podcastówPobieranie, zachowywanie i udostępnianie podcastówSubskrybowanie podcastówZmienianie ustawień pobierania
Konfigurowanie kontDodawanie pozycji do listyEdycja i zarządzanie listąWyszukiwanie i porządkowanie listPraca z szablonamiKorzystanie z tagówKorzystanie z list inteligentnychZmienianie ustawień aplikacji PrzypomnieniaDrukowanie przypomnieńKorzystanie ze skrótów klawiszowych
Przeglądanie InternetuDostosowywanie ustawień SafariZmiana układuWyszukiwanie witryn
Otwieranie i zamykanie kartPorządkowanie kart przy użyciu grup kartWyświetlanie kart z innego urządzenia AppleUdostępnianie grup kartOznaczanie witryn jako ulubionychZachowywanie stron na liście CzytelniaZnajdowanie udostępnionych Ci łączyDodawanie oznaczeń do strony www i zachowywanie jej jako plik PDFAutomatyczne wypełnianie formularzyPobieranie rozszerzeńUkrywanie reklam i innych elementów stron rozpraszających uwagęWymazywanie pamięci podręcznej
Przeglądanie prywatneUżywanie kluczy w SafariSkróty
Sprawdzanie notowań giełdowychZarządzanie wieloma listami obserwowanychCzytanie aktualności biznesowychDodawanie dat publikacji wyników finansowych do kalendarzaDodawanie widżetu Giełda do ekranu początkowegoPorady
Tłumaczenie tekstu, głosu i rozmów. Tłumaczenie tekstu w aplikacjachTłumaczenie przy użyciu widoku aparatu
Łączenie aplikacji i dodawanie dostawcy TVSubskrybowanie Apple TV+ i kanałów Apple TVUzyskiwanie seriali, filmów i innych rzeczyOglądanie relacji z wydarzeń sportowychSterowanie odtwarzaniemWspólne oglądanie podczas sesji SharePlayZarządzanie bibliotekąZmiana ustawień
Rejestrowanie nagraniaOdtwarzanieEdytowanie lub usuwanie nagraniaUaktualnianie nagrańPorządkowanie nagrańWyszukiwanie nagrania lub zmiana jego nazwyUdostępnianie nagrańPowielanie nagrania
Sprawdzanie pogodySprawdzanie pogody w innych miejscachWyświetlanie map pogodowychZarządzanie powiadomieniami o pogodzieDodawanie widżetu Pogoda do ekranu początkowegoZnaczenie ikon pogody
Używanie SiriPoznawanie możliwości SiriInformowanie Siri o sobieOgłaszanie połączeń i powiadomień przez SiriDodawanie skrótów SiriInformacje o sugestiach SiriZmiana ustawień Siri
Konfigurowanie chmury rodzinnejDodawanie członków Chmury rodzinnejUsuwanie członków Chmury rodzinnejUdostępnianie subskrypcjiUdostępnianie zakupówUdostępnianie położenia rodzinie i lokalizowanie zgubionych urządzeńKonfigurowanie karty Apple Cash w rodzinie oraz Apple Card w rodzinieKonfigurowanie nadzoru rodzicielskiegoKonfigurowanie urządzenia dziecka
Wyświetlanie podsumowania funkcji Czas przed ekranemKonfigurowanie funkcji Czas przed ekranem dla siebieKonfigurowanie funkcji Czas przed ekranem dla członka rodzinyWyświetlanie raportu dotyczącego użycia swojego urządzenia
Konfigurowanie Apple PayUżywanie Apple Pay w aplikacjach, wycinkach aplikacji i w SafariUżywanie karty Apple CashUżywanie karty Apple Card
Akcesoria dołączane do iPada
Używanie słuchawek AirPodsUżywanie słuchawek EarPodsUżywanie funkcji związanych z głośnością słuchawek
Łączenie w parę i ładowanie rysika Apple Pencil (2. generacji)Łączenie w parę i ładowanie rysika Apple Pencil (1. generacji)Wprowadzanie tekstu przy użyciu funkcji Pisanie odręczneRysowanie rysikiem Apple PencilRobienie zrzutu ekranu i dodawanie oznaczeń przy użyciu Apple PencilSzybkie pisanie notatekWyświetlanie podglądu narzędzi przy użyciu Apple Pencil
Bezprzewodowe przesyłanie strumieniowe wideo i zdjęć do Apple TV lub telewizora inteligentnegoPodłączanie wyświetlacza przy użyciu kablaHomePod i inne głośniki bezprzewodowe
Klawiatury do iPadaPrzełączanie między klawiaturamiWprowadzanie znaków diakrytycznychUżywanie skrótówWybieranie zamiennego układu klawiszyZmienianie opcji dotyczących wspomagania pisania
Podłączanie gładzika Magic TrackpadGesty gładzikaZmiana ustawień gładzika
Podłączanie myszyCzynności i gesty myszyZmiana ustawień myszyZewnętrzne urządzenia pamięci masowejAkcesoria BluetoothApple Watch i Fitness+Drukarki
Udostępnianie połączenia z InternetemWykonywanie i odbieranie połączeń telefonicznychUżywanie iPada jako drugiego wyświetlacza na MacuKorzystanie z klawiatury, myszy i gładzika z Makiem i iPademPrzekazywanie zadań między urządzeniamiBezprzewodowe strumieniowanie wideo, zdjęć i dźwięku do MacaWycinanie, kopiowanie i wklejanie między iPadem i innymi urządzeniamiŁączenie iPada z komputerem przy użyciu przewodu
Wprowadzenie do przesyłania plikówPrzesyłanie plików przez email, wiadomości lub AirDropAutomatyczne uaktualnianie plików przy użyciu iCloudPrzesyłanie plików przy użyciu zewnętrznego urządzenia pamięci masowejUżywanie serwera plików do przesłania plików między iPadem a komputeremUdostępnianie plików przy użyciu usługi przechowywania w chmurzeSynchronizowanie lub przesyłanie plików przy użyciu Findera lub iTunes
Pierwsze kroki z funkcjami dostępności
Włączanie VoiceOver i ćwiczenie gestówZmiana ustawień VoiceOverNauka gestów VoiceOverObsługa iPada przy użyciu gestów VoiceOverSterowanie funkcją VoiceOver przy użyciu pokrętłaKorzystanie z klawiatury ekranowejPisanie palcemUżywanie VoiceOver za pomocą klawiatury zewnętrznej AppleKorzystanie z monitora brajlowskiegoPisanie brajlem na ekranieDostosowywanie gestów i skrótów klawiszowychUżywanie VoiceOver z urządzeniem wskazującymEksplorowanie obrazków i wideo przy użyciu VoiceOverKorzystanie z funkcji VoiceOver w aplikacjachZoom (powiększanie zawartości ekranu)PodpowiedziEkran i wielkość tekstuRuchZawartość mówionaAudiodeskrypcja
AssistiveTouchUrządzenie śledzące ruch gałek ocznychUdogodnienia dotykuOdbieranie audio połączeńFace ID i wykrywanie uwagi
Konfigurowanie funkcji Sterowanie przełącznikamiKorzystanie z funkcji Sterowanie przełącznikamiSterowanie głosowePrzycisk początek lub przycisk górnyApple TV RemoteSterowanie wskaźnikiemKlawiaturyAirPodsApple Pencil
Aparaty słuchoweLive ListenRozpoznawanie dźwiękuRTTDźwięk mono i wyrównanie dźwiękuMiganie diody przy alertachDźwięk słuchawekDźwięki tłaNapisyTranskrypcje wiadomości interkomuPodpisy na żywo (beta)
Dostęp nadzorowanySiriSkróty dostępnościUstawienia według aplikacji
Używanie wbudowanych funkcji ochrony bezpieczeństwa i prywatności
Ustawianie koduKonfigurowanie Face IDKonfigurowanie Touch IDKontrolowanie dostępu do informacji na zablokowanym ekranieDbaj o bezpieczeństwo swojego Apple ID
Logowanie się przy użyciu kluczyLogowanie, używając konta AppleAutomatyczne wypełnianie silnych hasełZmienianie słabych lub zagrożonych hasełWyświetlanie haseł i informacji powiązanych z nimiBezpieczne udostępnianie kluczy i haseł przy użyciu AirDropZapewnianie dostępu do kluczy i haseł na wszystkich swoich urządzeniachAutomatyczne wypełnianie kodów weryfikacyjnychZmniejszanie liczby weryfikacji CAPTCHA podczas logowania na iPadzieZarządzanie uwierzytelnianiem dwupoziomowym Apple IDUżywanie kluczy bezpieczeństwa
Kontrolowanie uprawnień aplikacji do śledzeniaKontrolowanie udostępniania danych dotyczących lokalizacjiKontrolowanie dostępu aplikacji do danychKontrolowanie sposobu dostarczania reklam przez AppleKontrolowanie dostępu do funkcji sprzętowychTworzenie adresów funkcji Ukryj mój adres email i zarządzanie nimiBezpieczne przeglądanie sieci dzięki funkcji Przekazywanie prywatne iCloudUżywanie prywatnego adresu sieciowego Używanie funkcji Zaawansowana ochrona danychTryb blokady
Włączanie lub wyłączanie iPadaWymuszanie ponownego uruchomienia iPadaUaktualnianie systemu iPadOSTworzenie backupu iPadaPrzywracanie ustawień domyślnych iPadaOdtwarzanie całej zawartości z backupuPrzywracanie kupionych i usuniętych rzeczySprzedawanie, oddawanie lub wymiana iPada w rozliczeniuWymazywanie iPadaInstalowanie lub usuwanie profilów konfiguracji
Ważne informacje dotyczące bezpieczeństwaWażne informacje o obsłudzeZnajdowanie dodatkowych zasobów związanych z oprogramowaniem i usługamiOświadczenie o zgodności z wymogami FCCOświadczenie o zgodności ze standardami ISED CanadaApple a środowisko naturalneInformacje o urządzeniu laserowym klasy 1Informacje o recyklingu i pozbywaniu się sprzętuOświadczenie o zgodności z normą ENERGY STARPrawa autorskie

Ograniczenie liczby znaków:250

Nie podawaj w komentarzu żadnych informacji osobistych.

Maksymalna liczba znaków to 250.

Dziękujemy za komentarz.

Układ sterowania, 13A, 400V 3N~

Nr katalogowy: 74681

System sterowania posiada wiele inteligentnych funkcji, takich jak adaptacyjny start, program tygodniowy, blokowanie ogrzewania za pomocą czujnika zewnętrznego, tryb wietrzenia i timer. System sterowania FC obejmuje panel sterowania i jednostkę sterującą. Urządzenia grzewcze można grupować w systemie, umożliwiając lokalną kontrolę temperatury. Każda grupa zawiera jednostkę sterującą, a także czujniki, jeśli ma to zastosowanie. Panel sterowania posiada wbudowany czujnik temperatury, który służy do sterowania, gdy nie są używane czujniki zewnętrzne. Dzięki akcesoriom, takim jak czujniki ciepła promieniowania czy czujniki zewnętrzne, można osiągnąć kilka funkcji oszczędzania energii. Produkt wymaga połączenia z przewodem neutralnym. IP44.

Zobacz więcejZobacz mniej

• Dane techniczne
AkcesoriaDokumentacja

Dane techniczne

Dane nominalne
Stopień ochrony	IP44

Wymiary i masa	Masa	0, 1	kg

Nr katalogowy: 74696

FCBB

Czujnik ciepła promieniowania, FC

Nr katalogowy: 74718

FCBC05

Kabel komunikacyjny FC, 5m

Nr katalogowy: 74719

FCBC10

Kabel komunikacyjny FC, 10m

Nr katalogowy: 74720

FCBC25

Kabel komunikacyjny FC, 25m

Nr katalogowy: 74695

FCOTX

Zewnętrzny czujnik temperatury

Nr katalogowy: 74693

FCPOB3H

Skrzynka sterująca do FC, 13A, 400V3N~

Nr katalogowy: 74694

FCRTX

Zewn. czujnik temperatury pomieszczenia

Programowanie i symulacja sterowników PLC firmy Omron z rodziny CPM1/1A/2

Autor: Stanisław Flaga
Fragment książki – wersja elektroniczna dostępna w zasobach ResarchGate

Spis treści:

1. Zagadnienia podstawowe
1. 1. Systemy liczbowe
1. 2. Przekaźnikowe układy sterowania
1. 3. Podstawy teorii układów przełączających
1. Podstawowe funkcje logiczne
1. Podział układów przełączających
1. Przerzutniki RS i SR

Wstęp

W dzisiejszych czasach trudno wyobrazić sobie instalację automatyki przemysłowej bez zastosowania w
niej programowalnych sterowników logicznych (PLC). Na rynku pojawia się coraz więcej literatury poświęconej tym urządzeniom i językom ich programowania. Czytelnik trafia jednak na podstawowy problem, jak przetestować zdobytą wiedzę teoretyczną programując rzeczywiste urządzenie. Dotychczasowe doświadczenie mówi, że producenci sterowników PLC dysponujący symulatorami, mogącymi być dobrym narzędziem szkoleniowym, udostępniają je jedynie w wersjach komercyjnych, dość
kosztownych, czyli zazwyczaj nieosiągalnych dla przeciętnego użytkownika.

Prezentowana książka jest jedną z nielicznych na naszym rynku pozycją pozwalającą czytelnikowi na przetestowanie większości przedstawionych przykładów z wykorzystaniem dołączonego do niej symulatora.

Genezą powstania książki jest prowadzenie w Katedrze Automatyzacji Procesów, będącej jednostką Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej, projektu pt. : „Wirtualne Laboratorium Programowalnych Sterowników Logicznych”. Dołączony do książki symulator sterownika CPM1 firmy Omron jest pierwszym krokiem w realizacji wspomnianego laboratorium. Implementacja symulatora zrealizowana została w ramach prowadzonych pod kierunkiem autora prac dyplomowych. W chwili obecnej trwają prace nad połączeniem modelu obiektu zrealizowanego w pakiecie Matlab-Simulink z symulatorem sterownika. Całość tych prac prowadzona jest w Laboratorium Rozproszonych Systemów Sterowania wzmiankowanej powyżej Katedry.

Książka dzieli się na 7 rozdziałów. W pierwszym rozdziale omówiono zagadnienia, niezależne od rodzaju
sterownika, pozwalające na świadomą lekturę dalszej części publikacji.

Architekturę sterowników PLC i zasady ich działania przedstawiono w rozdziale drugim. Zwrócono szczególną uwagę na czasy charakterystyczne i sposoby ich wyliczania. Zwrócono uwagę na problemy występujące przy budowie programów czasowo optymalnych.

W rozdziale trzecim przedstawiono budowę sterownika CPM1/CPM1A ze szczególnym uwzględnieniem mapy pamięci. Opisano poszczególne obszary pamięci sterownika i pokazano predefiniowane elementy konieczne przy jego programowaniu. Rozdział ten kończy się objaśnieniami zawiłości związanych z różnymi sposobami adresowania.

Najbardziej obszerny rozdział 4 opisuje zestaw instrukcji, w języka LD, dla rodziny sterowników CPM1/CPM1A. Należy zaznaczyć, że opis ten jest prawdziwy dla większości sterowników firmy Omron. Sterowniki większe posiadają bardziej rozbudowany zestaw instrukcji. Instrukcje zestawione w tym rozdziale należy uznać za bazę do programowania nie tylko urządzeń Omrona. Większość przedstawionych instrukcji poparta jest przykładem wyjaśniającym jej działanie.

Rozdział 5 poświęcony jest opisowi programu komputerowego CX-programmer będącego narzędziem do
pisania programów dla wszystkich sterowników firmy Omron. Ponieważ program ten posiada dość intuicyjny interfejs, skupiono się głównie na zasadach związanych z budowaniem nowych i edycją starych projektów oraz ich uruchamianiem. Pokazano jak przy pomocy narzędzi programatora podglądnąć przebiegi czasowe wybranych zmiennych, oraz wykrywać przejścia dodatnie i ujemne (zbocza narastające i opadające). Zakończono ten rozdział omówieniem wydruku dokumentacji technicznej o której często zapominamy, a która jest faktycznym rozliczeniem większości prac inżynierskich.

W rozdziale 6 pokazano jak posługiwać się, wspomnianym wcześniej i dołączonym do książki, symulatorem sterownika CPM1.

Ostatni rozdział 7 przedstawia proste przykłady, które czytelnik może zrealizować na swoim komputerze
przy użyciu oprogramowania dołączonego do publikacji. Przykłady te są przygotowane do samodzielnego
rozbudowywania przez czytelnika

Cząstkowe materiały dotyczące powyższych zagadnień można również znaleźć na internetowej stronie
autora, w sekcji „dla studentów” (http://home. pl/flaga_st).

1. Zagadnienia podstawowe

Chcąc przystąpić do nauki programowania sterowników logicznych (PLC) w jednym z przeznaczonych do tego celu języków należy przyswoić sobie pewne podstawowe pojęcia i zaznajomić się z zagadnieniami takimi jak: ogólna budowa i tryby pracy sterownika PLC, systemy liczbowe (binarny, hexadecymalny, kod BCD), adresowanie i mapa pamięci. Czytelnicy dla których zagadnienia te nie są obce mogą opuścić ten rozdział.

1. Systemy liczbowe

Najmniejszą jednostką informacji jest bit. Może on przyjmować dwa stany: 0 (OFF, wyłączone) lub 1 (ON, włączone), co możemy tłumaczyć również jako prawda (true) lub fałsz (false). Liczby zapisane z zastosowaniem tylko tych dwóch stanów nazywamy licz-bami binarnymi. System binarny podobnie jak używany na co dzień system dziesiętny jest systemem pozycyjnym. Cechy systemu binarnego to:

zestaw cyfr do zapisu liczby: 0, 1
podstawa systemu: p=2
waga na i-tej pozycji cyfry: 2ⁱ gdzie є <0, ∞)

Przykładowo liczba (10010011)2 (binarnie) jest równa (147)10 (dziesiętnie). Sposób obliczenia wartości dziesiętnej liczby binarnej przedstawiono w tabeli 1. Informacje powyższe są o tyle ważne, że jeśli mówimy iż sterownik PLC uruchomił urządzenie podłączone do jego wyjścia skutkiem pojawienia się sygnału na jego wejściu to tak naprawdę powinniśmy zdawać sobie sprawę z tego, że uruchomienie wyjścia to nic innego jak ustawienie bitu w obszarze wyjść cyfrowych sterownika. Ustawienie to wynika ze stanów wejść sterownika odczytanych z obiektu i logiki, czyli programu znajdującego się pomiędzy obszarem wejść i wyjść sterownika

Bity zorganizowane w 8 cyfrowe liczby binarne nazywamy bajtami. Na obszarze pamięci o wielkości jednego bajta (ośmiobitowa liczba binarna) możemy zapisać n=2⁸=256 różnych stanów, czyli liczby w zakresie 0 ÷ 255 [Jak widać maksymalna liczba zapisana na jednym bajcie to liczba stanów n pomniejszona o 1]. Dwa bajty (liczba 16 bitowa) nazywamy słowem, a w nomenklaturze sterowników PLC mówiąc rejestr mamy najczęściej na myśli liczbę szesnastobitową (2 bajty) niezależnie od obszaru pamięci sterownika. Ponieważ sterowniki serii CPM 1x obsługują jedynie liczby całkowite bez znaku to jedno słowo może opisywać różnych stanów, czyli liczby w zakresie 0 ÷ 65535.

Z punktu widzenia programowania (nie tylko sterowników PLC) należałoby przyswoić sobie jeszcze pojęcia zapisu hexadecymalnego (szesnastkowego) oraz zapisu liczb w kodzie BCD.

System szesnastkowy (hexadecymalny) to system pozycyjny cechujący się następującymi właściwościami:

Zamiana liczby binarnej na liczbę hexadecymalną jest prosta i przebiega następująco: począwszy od lewej strony liczby binarnej dzielimy ją na czterobitowe sekcje i każdą z nich zamieniamy na cyfrę z zakresu 0.. F. Dla przykładu na rysunku 1. 1 przedstawiono zamianę reprezentacji binarnej dziesiętnej liczby (147)10 na postać heksadecymalną. W tym przypadku zamiana (93)16 na system dziesiętny przebiega zgodnie z poniższym zapisem.

Liczby heksadecymalne zapisujemy często w postaci np. 93h lub zapisem zaczerpniętym z języka C 0x93. Kody BCD stanowią odmianę kodów dwójkowych. Podzielić je można na dwie podstawowe grupy: kody wagowe i kody niewagowe. Ich zastosowanie i właściwości są dość szerokie. Przykładowo kod 8421 (wagowy) umożliwia łatwą konwersję liczby dziesiętnej do jej reprezentacji binarnej (ale nie jest to naturalny kod dwójkowy, najczęściej mówimy wówczas o kodowaniu dwójkowym liczby dziesiętnej). Jeśli weźmiemy pod uwagę słowo (16 bitów) i podzielimy go na cztery czterobitowe sekcje, to w każdej sekcji możemy zapisać cyfry z zakresu od 0.. F (co będzie odpowiadało zapisowi w systemie szesnastkowym). Jeśli jednak ograniczymy ten zakres do przedziału od 0.. 9 uznając stany od A.. F za niedozwolone i przyjmiemy, że w każdej czterobitowej sekcji możemy zapisać jedną cyfrę to okaże się, że w kodzie dziesiętno-dwójkowym 8421 w słowie możemy wpisać maksymalnie liczbę 9999. Przykład konwersji liczby (2594)₁₀ do jej reprezentacji binarnej w kodzie BCD 8421 (liczba dziesiętna kodowana dwójkowo) przedstawiono na rysunku 1. pl/wp-content/uploads/WstepPLC/rys1_2. gif" alt="rys1_2" width="344" height="82"/>

W tabeli 1. 2 zestawiono wartości wybranych kodów BCD. Należy pamiętać, że możliwa liczba kodów BCD zapisanych na czterech bitach jest bardzo duża (około 2, 9 10¹⁰), co nie oznacza, że wszystkie są wykorzystywane.

Z pośród tej olbrzymiej liczby możliwych kodów bardziej powszechne zastosowanie znalazło zaledwie kilka. Stosując dwójkowo-dziesiętne kody wagowe należy uwzględnić związane z nimi metody wykonywania operacji arytmetycznych. Bliższe informacje na ten temat można znaleźć w literaturze, np. [3]. pl/wp-content/uploads/WstepPLC/tabela1_2. gif" alt="tabela1_2" width="493" height="333"/>

1. Przekaźnikowe układy sterowania

Rozpoczynając naukę programowania sterowników PLC, szczególnie w języku LD, nie można pominąć genezy tego języka, a mianowicie schematów przekaźnikowo-stykowych, przekaźnikowych układów sterowania. Podstawowymi urządzeniami wykorzystywanymi w tych układach były elektromechaniczne przekaźniki i styczniki. W chwili obecnej urządzenia te w dużej mierze zostały zastąpione przez łączniki elektroniczne, wykorzystujące tranzystory, tyrystory bądź triaki, tak w obwodach sterujących jak i w układach wysokoprądowych.

Historyczne już, skomplikowane systemy sterowania mogły zawierać tysiące przekaźników i styków obiektowych (czujniki, przyciski, włączniki), dzisiaj logikę takiego sterowania, zaszytą kiedyś w połączeniach elektrycznych, zastępuje się programem realizowanym przez sterownik. Podobieństwo takiego programu do schematu elektrycznego układów przekaźnikowych jest uderzające, ale programista powinien być rozważny, ponieważ jest to tylko podobieństwo. Sam przekaźnik elektromechaniczny nie zmienił zasadniczo swojej konstrukcji na przestrzeni dziejów, poprawiając jedynie swoje parametry. Budowę i zasadę jego działania prześledzimy na przykładzie przekaźnika R2M (cewka zasilana napięciem stałym 24V, dwie pary zestyków przełącznych o obciążalności 5A przy 24V napięcia stałego lub 250V napięcia zmiennego), firmy Relpol, którego budowę pokazano na rys.

Zasadnicze elementy przekaźnika to cewka, obwód magnetyczny złożony z rdzenia cewki, jarzma i ruchomej kotwicy poruszającej aktywne elementy zestyków oraz same zestyki wykonywane najczęściej w technologii AgNi. Ruchoma kotwica w położeniu spoczynkowym jest utrzymywana przez sprężynę śrubową. W chwili podania sygnału sterującego na cewkę wytworzone pole magnetyczne przyciąga kotwicę i zamyka szczelinę powietrzną pomiędzy rdzeniem cewki a kotwicą. Następuje przełączenie zestyków i napięcie sprężyny. Po ustąpieniu działania sygnału sterującego sprężyna powoduje powrót kotwicy z aktywnymi elementami zestyków do położenia początkowego. Nowoczesne

przekaźniki elektromagnetyczne wyposażane są dodatkowo w diody LED sygnalizujące podanie napięcia na cewkę oraz dźwignię umożliwiającą ręczne zamknięcie styków przekaźnika (opcja bardzo przydatna zwłaszcza na etapie uruchamiania systemu).

Korzystając z wyżej omówionego przekaźnika oraz dwóch przycisków sterowniczych i lampki sygnalizacyjnej zbudujemy układ którego działanie ma polegać na włączaniu (po naciśnięciu przycisku START) i wyłączaniu (po naciśnięciu przycisku STOP) pompy obiegowej ciepłej wody (P_POMP) w instalacji budynku. Wizualizacja działania pompy polega na zaświecaniu i gaszeniu lampki sygnalizacyjnej (S_POMP). Schemat elektryczny układu sterowania „zadrutowanego” oraz w wersji ze sterownikiem PLC przedstawiono na rysunku 1. 4, a specyfikację niezbędnych urządzeń zestawiono w tabeli 1. 3

Przykład z rysunku 1. 4 ma wszelkie znamiona przykładu trywialnego, ale dokładne zrozumienie jego działania ustrzega przed popełnieniem wielu pomyłek w przyszłości. Przebiegi czasowe obrazujące działanie układu przestawiono na rysunku 1. 5. Układ bez PLC działa następująco: po naciśnięciu przycisku START, przez normalnie zwarte styki przycisku STOP zostaje zamknięty obwód zasilania cewki przekaźnika P_POMP, co powoduje zamknięcie zestyków 9-5 i 12-8 (patrz rys. 3b). Zestyki 12-8 załączają zasilanie silnika pompy M, natomiast zestyki 9-5 podtrzymują zasilanie cewki przekaźnika nawet po zwolnieniu przycisku START. Równolegle z cewką przekaźnika zasilana jest lampka sygnalizacyjna S_POMP. Sytuacja ta trwa do chwili rozwarcia styków przycisku STOP, co następuje po jego naciśnięciu. pl/wp-content/uploads/WstepPLC/rys1_5. gif" alt="rys1_5" width="286" height="274"/> Na rysunku 1. 4 przedstawiono również schemat połączeń elektrycznych w urządzeniu ze sterownikiem PLC. Ponieważ jesteśmy jeszcze przed omówieniem mapy pamięci i spo-sobu adresowania wejść/wyjść PLC, dlatego będziemy się posługiwali w tym przykładzie tylko zmiennymi symbolicznymi.

Czytelnik powinien zwrócić uwagę na różnice w sposobie podłączenia wejść i wyjść do sterownika PLC. Większość sterowników PLC posiada wejścia typu „ujście” (ang. sink in) z polaryzacją dodatnią. Oznacza to, że jeśli PLC posiada obwody wejściowe z punktem wspólnym, często oznaczanym COM (ang. common) to punkt ten łączymy z ujemnym biegunem zasilania, a biegun dodatni poprzez różnego typu wejścia dwustanowe podłączamy do zacisków modułu wejściowego (polaryzujemy je dodatnio, prąd płynie od urządzenia do punktu wspólnego). Moduły wyjściowe większości sterowników PLC są wykonane w standardzie typu źródło (and. source in) z polaryzacją ujemną, czyli punkt wspólny COM dla nierozseparowanych obwodów wyjściowych jest połączony z biegunem dodatnim.

Rysunek 1. 4 zawiera również program w języku drabinkowym LD (ang. Ladder Diagram) realizujący algorytm z rysunku. Wcześniej zwracano uwagę na podobieństwa pomiędzy tym językiem, a schematem elektrycznym stykowo-przekaźnikowych układów sterowania. W tym miejscu powinniśmy zwrócić baczną uwagę na symbol graficzny przypisany do zmiennej STOP w układzie z i bez PLC. Układ bez PLC posiada normalnie zamknięty styk skojarzony ze zmienną STOP, natomiast w układzie z PLC zmienną tą skojarzono z symbolem który często w literaturze oznaczany jest jako styk normalnie otwarty NO (ang. NO). Doświadczenie dydaktyczne autora każe mu zwrócić szczególną uwagę na to miejsce, ponieważ większość początkujących kursantów wstawiłaby w to miejsce symbol oznaczający styk normalnie zamknięty NZ (ang. NC) co prowadziłoby do niewłaściwego działania układu.

Dlaczego tak się dzieje? Otóż, nie można mylić otoczenia sterownika, a właśnie różnego typu układy wejściowe i wyjściowe podłączone do PLC są tym otoczeniem, z logiką programu zapisanego w jego pamięci. Korzystanie w obiekcie sterowanym z pojęć „styk normalnie otwarty” czy „styk normalnie zamknięty” prowadzi do intuicyjnie poprawnego wyobrażenia sobie o jakich elementach mówimy. Błędem natomiast jest twierdzenie, że jeśli do wejścia cyfrowego PLC podłączono przycisk sterowniczy ze stykami normalnie otwartymi to właściwym symbolem w schemacie drabinkowym dla zmiennej skojarzonej z tym wejściem będzie ++. Dotyczy to również sytuacji odwrotnej.

Postawmy sobie pytanie. w jaki symbol powinien być użyty w schemacie drabinkowym dla danego typu przycisku sterowniczego?

Odpowiedź: Niezależnie od tego czy przycisk sterowniczy jest stykiem normalnie zamkniętym czy też normalnie otwartym możemy użyć takiego -| |- bądź takiego -|/|- symbolu. Zależy to wyłącznie od tego jaki stan chcemy sprawdzać. Pierwszy z symboli testuje bit z nim skojarzony na stan wysoki (logicznej jedynki), a drugi na stan niski (logicznego zera). Tak pierwszy jak i drugi symbol nie odpowiada na pytanie z jakiego powodu wystąpiło pojawienie się badanego stanu (konstrukcja przycisku/czujnika czy też jego naciśniecie przez obsługę). Dlatego też, o czym będzie jeszcze mowa w dalszej części publikacji, bardziej poprawne wydaje się być wyjaśnienie znaczenia tych symboli następująco:

1. Podstawy teorii układów przełączających

W sterownikach PLC sygnały mogą mieć postać dwustanową (binarną), która jest reprezentowana przez najmniejszą jednostkę informacji jaką jest jeden bit oraz sygnały opisywane stanem wielu bitów i wtedy adekwatna jest nazwa sygnałów cyfrowych i pojęcie wektora informacji cyfrowej.

Dwustanową postać sygnału generują różnego typu przyciski sterownicze, impulsatory, wyłączniki krańcowe, czujniki itp., tworząc w sterowniku tzw. obraz wejść w odpowiednim rejestrze. Następnie ten obraz przy użyciu programu jest przetwarzany w rejestr obrazu wyjść z którego ustawiane są stany na wyjściach sterownika i odpowiadające im elementy wykonawcze jak zawory, styczniki, lampki sygnalizacyjne itp.

W tym podrozdziale ograniczono się jedynie do przedstawienia podstaw algebry Boole’a [Matematyk George Boole (1815-1864) z irlandzkiego uniwersytetu w Cork w roku 1848 wprowadził algebrę, wg zasad której dowolne liczby można przedstawiać jedynie za pomocą zer i jedynek. Algebra ta dała początek logice matematycznej stanowiącej podstawy informatyki. ] będącej podstawowym narzędziem opisu układów przełączających oraz zagadnień przydatnych wprost dla programisty sterowników PLC. Zainteresowanych bliższym zapoznaniem się z zagadnieniami analizy i syntezy układów przełączających odsyłam do literatury [3]. Podstawowe funkcje logiczne

Sygnał dwustanowy, reprezentowany przez skojarzoną z nim zmienną boolowską (logiczną) może przyjmować wartości 0 (zero) bądź 1 (jeden). Stosowana do analizy układów cyfrowych algebra Boole’a opiera się na trzech podstawowych funkcjach logicznych:

Funkcje te operują na zmiennych będących ich argumentami. Tworzą one system funkcjonalnie pełny co oznaczana że korzystając z zasad superpozycji i podstawiania argumentów możemy uzyskać dowolną funkcję logiczną. Zachowanie prostych funkcji logicznych najłatwiej przedstawić w postaci tablic argumentów i ich wyników, nazywanych tablicami prawdy funkcji.

Funkcja AND (koniunkcja, iloczyn logiczny) jest to operacja logiczna przeprowadzana na dwóch lub więcej zmiennych boolowskich której cechą wyróżniającą jest to iż w wyniku otrzymujemy 1 tylko wtedy gdy wszystkie czynniki iloczynu logicznego są równe 1. W tabeli 1. 4 zestawiono czynniki i wynik dwuargumentowej funkcji AND. Na rysunku 1. 6 przedstawiono realizację tej funkcji w języku LD. pl/wp-content/uploads/WstepPLC/pic7_rys1_6. gif" alt="pic7_rys1_6" width="500" height="186"/>

Funkcja OR (dysjunkcja, alternatywa, suma logiczna) to operacja logiczna przeprowadzona na więcej niż jednym argumencie. W wyniku przyjmuje wartość 1 jeśli przynajmniej jeden z argumentów ma wartość 1. 5 przedstawiono tablicę prawd funkcji OR, a jej realizację w języku LD przedstawiono na rysunku 1. 7. Realizacje programowe funkcji AND (rys. 6) i OR (rys. 7) wykonano przy założeniu, że styki elektryczne skojarzone ze zmiennymi A i B są typu normalnie otwartego (NO). pl/wp-content/uploads/WstepPLC/tab1_5_rys1_7. gif" alt="tab1_5_rys1_7" width="490" height="262"/>

Ciekawą z punktu widzenia programisty sterowników PLC jest nie należąca do podstawowych funkcja Ex-OR (ALBO, Exclusive-OR) realizująca sumę modulo 2. Funkcję Ex-OR możemy zapisać wzorem

Tablicę prawdy funkcji Ex-OR przedstawia tabela 1. 7, a jej reprezentację w języku LD pokazano na rysunku 1. 9. Z uwagi na realizowanie przez funkcję Ex-OR dodawania modulo 2 jest ona powszechnie stosowana w algorytmach korekcji błędów, konwersji kodów i innych z uwagi na niewielką liczbę prostych instrukcji w niej zawartych. Prowadzi to w niektórych przypadkach do znacznego skrócenie kodu programu. pl/wp-content/uploads/WstepPLC/tab1_7_rys1_9. gif" alt="tab1_7_rys1_9" width="501" height="254"/>

Układ przełączające możemy rozpatrywać jako układ wielowymiarowy typu MIMO o n binarnych sygnałach wejściowych opisanych wektorem X(t),

i m binarnych sygnałach wyjściowych opisanych wektorem Q(t):

Układy przełączające w ogólności możemy podzielić na dwie grupy. Jeśli w dowolnej chwili czasowej t stan wyjściowy układu przełączającego Q(t) zależy tylko od stanu wejściowego układu X(t) to układ taki nazywamy układem kombinacyjnym. Maksymalna liczba kombinacji stanów wejściowych wynosi 2ⁿ. Układ kombinacyjny możemy opisać zależnością:

Pamięć stanów poprzednich w układach sekwencyjnych odbywa się poprzez sygnały stanu wewnętrznego opisane wektorem:

Zarówno w układach kombinacyjnych jak i sekwencyjnych stany wejściowe X(t) mogą oddziaływać na stany wewnętrzne A(t) czy wyjściowe Q(t) bezpośrednio, bądź w ściśle określonych chwilach czasowych wyznaczonych przez sygnał taktujący (zegarowy, synchronizujący). Układy z oddziaływaniem bezpośrednim nazywamy układami asynchronicznymi. Jeśli oddziaływanie stanów wejściowych zachodzi w takt sygnału zegarowego to mamy do czynienia z układami synchronicznymi [3]

Programując sterowniki PLC będziemy najczęściej mieli do czynienia z układami sekwencyjnymi, synchronicznymi. Swoistym sygnałem taktującym będzie tutaj wykonywanie przez system operacyjny sterownika kolejnych cykli, a jak dalej się przekonamy obraz wejść jest odwzorowywany w obraz wyjść sterownika tylko raz na jeden cykl. [Większość sterowników posiada funkcje umożliwiające wykonanie takiego odwzorowania praktycznie w dowolnej chwili, ale tej możliwości nie należy nadużywać (wydłużenie czasu cyklu). ]

1. Przerzutniki RS i SR

Czym różni się przerzutnik RS od przerzutnika SR?

Otóż w programach sterownikowych musimy jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie co się stanie w sytuacji gdy na wejściach S i R równocześnie pojawi się stan 1 (w klasycznym przerzutniku RS dla S=R=1 stan wyjściowy jest nieokreślony). Zgodnie z przebiegiem na rysunku 1. 10 w takiej sytuacji przerzutnik RS wyzeruje obsługiwaną przez niego komórkę pamięci, co wyrażono zależnością:

Tabela 1. 8 przedstawia tablicę prawdy dla przerzutników RS i SR. Czytelnik powinien odpowiedzieć sobie na pytanie: jak przedstawione na rysunkach od 1. 11 – 1. 15 programy w języku LD będą wyglądać przy innej kombinacji styków przycisków sterowniczych

W każdym z prezentowanych przypadków komórką pamięci wykorzystywaną przez przerzutnik jako wyjście jest zmienna typu bit skojarzona z identyfikatorem q. Przedstawione powyżej realizacje przerzutników, równoważne pod względem funkcjonalnym, mogą być wykorzystywane zamiennie w różnych sytuacjach. Realizacja przerzutnika RS z wykorzystaniem funkcji KEEP ogranicza się zasadniczo do jednej linii programowej co trochę utrudnia budowanie bardziej skomplikowanych warunków w liniach S i R. Instrukcja SET i RSET muszą występować parami (brak instrukcji do pary powoduje stałe ustawienie bitu wyjściowego lub stałe jego zerowanie). Ponieważ występują one w różnych liniach pozwalają na czytelne przedstawienie skomplikowanych warunków prowadzących do ich zadziałania.